Opštine i gradovi u RS na kraju prošle godine imali su direktan dug od 391,67 miliona, što je za 35,42 miliona maraka više u odnosu na godinu ranije, a prema riječima upućenih, niti jedan kapitalni projekat na području lokalnih zajednica u ovom entitetu nije moguće realizovati bez kredita.
Najzaduženije zajednice
Podatak o direktnom dugu opština i gradova dostavilo je Ministarstvo finansija Republike Srpske bez navođenja koje su lokalne zajednice najzaduženije.
Predsjednik Saveza opština i gradova RS Ljubiša Ćosić naveo je da se na osnovu presjeka stanja može utvrditi da su budžeti lokalnih zajednica u 2024. godini više rasli od rasta ukupne zaduženosti.
– Treba uzeti u obzir i činjenicu da se opštine i gradovi zadužuju na cikličnoj osnovi. Ne zadužuju se svake godine, već svako ima svoj neki ciklus u kojem se zadužuje. To je otprilike svake tri-četiri godine. Pored toga svakako ima i nekih opština i gradova koji se zadužuju u manjem iznosu, ali češće – kazao je “Glasu” Ćosić.
Pored toga navodi i da je prošla godina bila izborna, zbog čega su pojedini čelnici lokalnih zajednica nastojali da dodatnim zaduženjima urade više, odnosno da prikažu da su više uradili nego što su obećali i time sačuvaju svoje pozicije na vlasti.
– Različiti su faktori doveli do povećanja zaduženosti za više od 35 miliona maraka na nivou svih lokalnih zajednica. Ali svakako je najbitnije da je ukupan rast budžeta u 2024. godini lokalnih zajednica daleko veći od rasta zaduženja opština i gradova – naveo je Ćosić.
Tvrdi se da rast zaduženja nije dramatičan
Niti jedan kapitalni projekat ili neki veći broj projekata u lokalnim zajednicama u RS, naveo je on, ne može se realizovati samo iz budžeta opština i gradova.
– Te investicije realizuju se uz pomoć kredita ili kombinacijom zaduženja i vlastitih budžetskih sredstava – naglasio je Ćosić dodajući da podatak o rastu zaduženja opština i gradova nije dramatičan.
Naveo je da bi Banjaluka kao najveći grad Republike Srpske trebalo da ima budžet od 252 miliona maraka.
– Dakle za neku jednu trećinu je veće ukupno zaduženje svih opština i gradova u RS od budžeta Banja Luke. Ako u obzir uzmemo Bijeljinu, čija je kasa oko 70 miliona, doći ćemo do podatka da samo dva grada imaju budžet u tom iznosu. Pored toga imamo i druge veće gradove čiji su budžeti teški 30 miliona i 40 miliona maraka, poput Zvornika, Doboja, Gradiške, Trebinja. Dakle, prema svim tim brojevima taj rast zaduženja nije dramatičan, ali naravno sa druge strane treba raditi na smanjenju zaduženja svake lokalne zajednice – poručio je Ćosić.
Na pitanje da li ima lokalnih zajednica u RS koje ne mogu da izmiruju svoje kreditne obaveze, Ćosić navodi da i te kako imamo takvih.
– Čim opštine i gradovi dođu u situaciju da ne mogu izmirivati svoje tekuće obaveze, onda ne mogu ni kreditne. Znam da je kada je riječ o tom pitanju opština Sokolac u teškoj situaciji, kao i Bileća, koja ima problema sa finansiranjem. Nedavno sam razgovarao i sa načelnikom Čajniča i oni imaju određenih problema. Nikome ne cvjetaju ruže. Niko nema novca na pretek – zaključio je Ćosić.
Ocjena
Ljubiša Ćosić ocjenjuje i da je stvarno stanje kada je riječ o finansijama u budžetima jedinica lokalnih zajednica iz godine u godinu bolje.
– Na kraju krajeva da nije tako, ne bi bilo ni novca za porast plate za kojim posežemo – kazao je Ćosić.
