U četvrtak u 18 sati, ispred zgrade Opštine Mrkonjić Grad, zakazan je mirni protest zbog geoloških istraživanja koja su planirana na području ove opštine. Ovaj protest predstavlja odgovor na već dogovorenu tačku dnevnog reda Skupštine opštine Mrkonjić Grad, u kojoj će se dozvoliti nastavak detaljnih geoloških istraživanja na lokaciji Sinjakovo kompaniji “Lykos Balkan Metals”, čija je podružnica “SNK Metali”, piše Jajce Online.
– Ovo jedan od zadnjih vidova borbe i molimo sve građane da se odazovu jer bez njihove pomoći mi ne možemo se uključiti u ovu borbu. Nažalost, naš načelnik Dragan Vođević zajedno sa skupštinskom većinom odlučio je da dozvole geološka istraživanja na području naše opštine. Mi kao opozicija nemamo dovoljno snage bez naroda! Za petak u 10 sati zakazana je Skupština, ova odluka će proći ako se mi ne probudimo. Molimo sve da se odazove na naš protest i da iskažemo nezadovoljstvo i zaštitimo prirodne resurse na područje naše opštine. Prodali smo sve u našoj opštini u zadnjih 20 godina, ali ovo je prelilo čašu i da se okrenemo za dobrobit naše djece i njihove budućnost da makar ostavimo prirodne resurse našoj djeci, rekao je Milank Aleksić.
Organizatori protesta su opozicione stranke koje izražavaju svoje nezadovoljstvo netransparentnošću procesa vezanih za geološka istraživanja. Glavna kritika odnosi se na nedostatak uključivanja javnosti, kao i na nedostatak dostupnih informacija o projektu i studiji uticaja na životnu sredinu. Prema njihovim tvrdnjama, istraživanja se sprovode bez poštovanja zakonskih procedura i bez adekvatnog uključivanja javnosti. Naprotiv. MZ Mjadan je protiv bilo kakvih istrađivanja.
– U petak imamo Skupštinu, gdje je četvrta tačka dnevnog reda davanja saaglanosti za geološka istraživanja na području Sinjakova kod sela Majdan. Mi smo to dobili u skupštinskim materijalima, a prije toga nije bilo nikakvih okruglih stolova niti javnih rasprava. Da ne govorimo o studijima ekonomske opravdanosti i ekološke prihvatljivosti. Apsolutno nismo ništa dobili! U tim materijalima piše daje konsultovana MZ, lovačka udruženja, planinarka društva i ostalo, a siguran sam da nisu dobili ikakvu saglasnost za ta istraživanja. SNK “Metali” će dobiti sagalnost samo zbog skupštinske većine. Ta ista firma je na području opštine Jezero vršila istraživanja gdje su naišli na veliki optor stanovništva, tim istraživanjima suprotstavila se i opština Jajce, kazao je Mladen Gvero.
Opozicione stranke smatraju da je transparentnost ključna u procesu geoloških istraživanja. Građani imaju pravo da budu informisani o potencijalnim uticajima na životnu sredinu i da učestvuju u donošenju odluka koje se tiču njihove lokalne zajednice. Nedostatak uključivanja javnosti u ovaj proces može dovesti do nepovjerenja u institucije i narušavanja demokratskih principa.
– Imali smo u posljednje vrijeme veliku medijsku raspravu stručne javnosti u vezi štetnosti samih geoloških istraživanja, ali i potencijalno rudnika koji bi se tu mogli otvoriti. Prije 4-5 mjeseci kao Opština dobili samo zahtjev od firme SNK “Metali” da dao sagalnost, u tom trenutku Opština je poslala zahtjev ministarstvu energetike i rudarstva da nam dostave potrebnu dokumentaciju koja ide u tu saglalnsti sva ta odobrenja, međutim niko se nije udostojio da nam dostavi već se u ovoj odluci obrazlaže da isto to ministarstvo ima tu potrebnu dokumentaciju, a da Opština Mrkonjić Grad i njeni građani ne mogu ništa vidjeti od papira. Načelnika Vođević i Skupštinu pozivima da ovu odluku odlože za neku narednu sjednicu dok ne dobijemo svu dokumentaciju za sve ovo. Ovim činom se krši i sama Aarhuška konvenciji,a bez obzira na ishod odluke mi ćemo i dalje raditi na transparentnosti cijelog ovog procesa, istakao je Sergej Milanović.
Opozicione stranke naglašavaju da je neophodno da se sprovede detaljna studija uticaja na životnu sredinu pre nego što se dozvoli nastavak geoloških istraživanja. Ova studija bi trebala da identifikuje potencijalne negativne posljedice na ekosistem, vodu, vazduh i druge resurse, kao i da predloži mere zaštite i ublažavanja tih uticaja. Smatraju da se ovim nedostatkom ne samo ignorišu relevantni zakoni, već se i potencijalno ugrožava životna sredina lokalne zajednice.
Mirni protest zakazan za četvrtak ima za cilj da skrene pažnju javnosti na nedostatke u procesu geoloških istraživanja i netransparentnost koja je prisutna.
Protiv istraživanja
Opštinu Jezero i Šipovo čeka isti scenarij, odnosno čeka se skupštinska odluka za nastavak geoloških istraživanja,a pritisak na odbornike i građane je sve veći.
Podsjećamo, prije osam mjeseca protesti u Jezeru su rezultirali jednoglasno usvojenim zaključkom odbornika Skupštine Općine Jezero, na 13. sjednici održanoj 20. oktobra, da se od Ministarstva energetike i rudarstva Republike Srpske traži obustava-zabrana izvođenja detaljnih geoloških i geohemijskih istraživanja i drugih radnji koje se izvode na teritoriji općine Jezero kompaniji SNK Metali. Aktivisti iz Jezera i drugih gradova vjeruju da će i ovaj put Skupština preudesiti u korist građana i zaštite prirode.
Također, Općinsko Vijeće Jajce jednoglasno je usvojilo prijedlog Zaključka kojim se zauzima stav po pitanju negativnog djelovanja geološkog istraživanja i eksploatacije metala na području Opštine Jezero na vodu i vodotok rijeke Plive. Zaključkom je Općinsko vijeće zauzelo jasno stajalište, da je potrebno poduzeti promptne aktivnosti s ciljem proglašenja vodotoka rijeke Plive “Parkom prirode”, što bi omogućilo potpunu zaštitu rijeke Plive od negativnih uticaja devastacije na eko sistem, floru i faunu.
Osim toga pozivaju se nadležne institucije s viših nivoa vlasti Bosne i Hercegovine, Federacije Bosne i Hercegovine i Srednjobosanskog kantona/Kantona Središnja Bosna, da u okviru svojih nadležnosti poduzmu aktivnosti kako bi se zaštitilo vodno bogatstvo i vodotok rijeke Plive. Vijećnici su apelirali na bolju koordinativnu aktivnost između općina Jajce, Šipovo i Mrkonjić Grad, kako bi se spriječilo geološko istraživanje i eksploatacija metala, a što bi dugoročno sačuvalo rijeku Plivu od daljnjeg zagađenja i potencijalne ekološke katastrofe.
(Jajce Online)
