Pored toga, što je Prijedlog utvrđen potpuno netransparentno, uz kršenje pravila i procedura za dononošenje zakona, prema prvim reakcijama stručne javnosti, radi se o rigidnijem Prijedlogu o odnosu na Nacrt zakona, iako je javnosti rečeno nešto potpuno drugačije.
Naime u Prijedlogu se potencirao pojam “agenta stranog uticaja” i taj je pojam definisan ovako: Neprofitne organizacije koje pomažu strani subjekti, a koje se bave političkim djelovanjem ili političkim aktivnostima, uticajem na javno mnijenje, te one koje narušavaju integritet i Ustav Republike Srpske.
U nastavku Prijedloga zakona kaže se da “Političko djelovanje neprofitnih organizacija podrazumijeva učešće u predizbornoj kampanji političkih stranaka i kandidata, prikupljanje sredstava za političke stranke i kandidate, finansiranje kandidata, odnosno političkih stranaka i sprovođenje političke aktivnosti u svrhu ostvarivanja uticaja na formiranje javnog mnjenja radi postizanja političkih ciljeva. Politička aktivnost označava svaku aktivnost prema organima, institucijama ili izabranim predstavnicima Republike Srpske ili predstavnicima Republike Srpske u institucijama Bosne i Hercegovine u smislu formulisanja politike, političkog ili javnog interesa Republike Srpske.
Neprofitnim organizacijama nije dozvoljeno političko djelovanje niti obavljanje političke aktivnosti.
Političkim djelovanjem, u smislu ovog zakona, ne smatra se djelovanje u oblasti nauke, kulture, socijalne i zdravstvene zaštite, sporta, zaštite potrošača,
zaštite prava nacionalnih manjina i lica sa invaliditetom, zaštite životne sredine, borbe protiv korupcije, filantropije, volonterstva i informisanja, kao i
djelovanje u okviru Ustavom Republike Srpske zagarantovanih sloboda i prava.
Član 16. ovog Zakona kaže da u slučaju da neprofitna organizacija u svom djelovanju postupa suprotno Ustavu Republike Srpske i propisima Republike Srpske, djeluje i sprovodi aktivnosti na način kako je to propisano članom 3. ovog zakona, odnosno kao agent stranog uticaja na štetu individualnih i drugih prava građana ili ukoliko Poreska uprava Republike Srpske utvrdi nepravilnosti u finansijskom poslovanju, Ministarstvo dostavlja prijedlog nadležnom sudu za zabranu obavljanja rada i podnosi prijavu protiv odgovornih lica u skladu sa odredbama krivičnog zakonodavstva Republike Srpske.
Inače, prvobitni nacrt Zakona o Registru neprofitnih organizacija u Republici Srpskoj izazvao je široko negodovanje među domaćim i međunarodnim organizacijama,zbog svojih restriktivnih odredbi koje targetiraju organizacije finansirane iz inostranstva. Sve relevantne institucije pozivale su vlasti u Republici Srpskoj na odbacivanje ovog zakona, upozoravajući na njegove negativne posljedice za demokratski razvoj i slobodu civilnog društva u Republici Srpskoj.
Sedam dana nakon što je objelodanjeno da je Prijedlog upućen u proceduru , niko od međunarodnih institucija, osim OSCE-a, nija zvanično reagovao.
(Buka)
